وین، لانه جاسوسان: چرا اتریش هنوز هم مرکز جاسوسی است

انتشار مطلب به معنای تایید محتوای آن نیست

بی بی سی در گزارشی به قلم بتانی بل، خبرنگار خود در وین نوشت:

من از فاصله ای دور هواپیمای سفید و قهوه ای را که از نیویورک آمده بود تا 10 جاسوس روس را بیاورد تماشا میکردم. هواپیما در فرودگاه وین در کنار یک هواپیمای روسی که چهار جاسوس امریکایی در آن بودند توقف کرد.

ژوییه 2010 بود  و من از بزرگترین عملیات تبادل جاسوس پس از جنگ سر بین امریکا و روسیه گزارش میدادم. تعجب آور نبود که وین به عنوان محل تبادل جاسوسان انتخاب شده بود. شهرت شهر به عنوان پایگاه جاسوسان بین المللی تا امروز نیز ادامه دارد. تازه ترین مورد آن اسباب ناراحتی اتریشیها شده است. یک سرهنگ بازنشسته اتریشی که متهم به جاسوسی برای روسها از دهه 90 شده است.

اتریش همواره یکی از دوستان اندک روسیه در اتحادیه اروپا بوده است. همین چند ماه پیش بود که ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، برای حضور در جشن ازدواج وزیر خارجه اتریش به وین پرواز کرد.

سرگئی اسکریپال که همین امسال در سالزبری لندن مسموم شد نیز یکی از همان جاسوسانی بود که در سال 2010 مبادله شد. او که یک افسر اطلاعات نظامی روس بود، به عنوان جاسوس دوجانبه برای بریتانیا کار میکرد. یکی دیگر از انها آنا چاپمن بود. مامور روس موقرمز زیبایی که از امریکا اخراج شده بود.

آنا چاپمن و سرگئی اسکریپال، دو تن از جاسوسان مبادله شده در سال 2010 بین امریکا و روسیه

شهرت وین به عنوان مرکز جاسوسی تا حدودی به خاطر موقعیت جغرافیایی است.

اتریش و تجارت جاسوسی

زیگفرید بییر، تاریخ دان و بنیانگذار مرکز مطالعات امنیت، تبلیغات و اطلاعات اتریش میگوید:«اتریش بیطرف به علت نزدیکی به پرده آهنین، در طول دوران کمونیسم ایستگاه شنود مناسبی بود.»

«مستقر بودن در وین در طول جنگ سرد، بدان معنا بود که سرویسهای اطلاعاتی میتوانستند هرکاری را در یوگسلاوی، مجارستان، چکسلواکی، و حتی لهستان سازماندهی کنند.»

«دولت اتریش مشتاق بود که بیطرف باقی بماند. هنوز هم هست. این تجارت افراد زیادی را با پول و حمایت به این کشور می آورد.»

در فیلم سینمایی کلاسیک «مرد سوم» که درباره جنگ سرد ساخته شد است به خوبی میتوان دید که چگونه وین اشغالی بعد از جنگ بین چهار دولت متفق یعنی بریتانیا، امریکا، فرانسه و شوروی تقسیم شده بود. گرچه داستان فیلم بیشتر بر بازار سیاه موشک متمرکز است، اما زیگفرید بییر میگوید که ایده فیلم از یک روزنامه نگار بریتانیایی گرفته شده که همزمان برای بریتانیا و روسیه جاسوسی میکرد.

صدها جاسوس

امروز دیگر پرده آهنین نیست. ولی جاسوسان هستند. این روزها وین یکی از مقرهای سازمان ملل و سازمان امنیت و همکاری اروپا است. این بدان معناست که بسیاری تنها یک سفارتخانه در این شهر ندارند. بلکه حتی دو هیات دیپلماتیک دیگر هم دراین سازمانها دارند. این مساله هم مصونیت و پوشش دیپلماتیک برای جاسوسان ایجاد میکند.

گزارش سالانه اداره فدرال حمایت از قانون اساسی و ضد تروریسم در اتریش اعلام کرد که این کشور همچنان «منطقه عملیاتی محبوب» برای جاسوسان خارجی است و تعداد ماموران جاسوسی در این کشور همچنان «بالاست».

در زمان انتشار این گزارش در ابتدای امسال رییس این نهاد، پیتر گریدلینگ، رقم دقیقی از این ماموران ارائه نکرد اما گفت که «مجموعه چند صد نفری را شامل میشوند». او همچنین گفت که اکنون «تجمع این ماموران اطلاعاتی کشورهای خارج از اتحادیه اروپا در بروکسل بیش از وین است».

از روسها و ام آی 6 تماس داشتم

گرهارد مانگوت، استاد روابط بین الملل در دانشگاه اینزبروک میگوید:«همه میدانند که این ماوران اغلب به دنبال خبرچینهای اتریشی میگردند». او با ابراز تعجب از اقدام دولت اتریش در علنی کردن پرونده جاسوسی افسر بازنشسته، آنهم با توجه به روابط خوب روسیه و اتریش میگوید: «سرویسهای مخفی در اتریش به صورت دوجانبه فعال هستند و تلاش میکنند از نهادهای مختلف خبرچین پیدا کنند»

«در دهه 90 یکی از همین ماموران مخفی روس با من تماس گرفت تا برای طرف روسی کار کنم. همینطور باید بگویم که ام آی 6 هم در همان سالها با من تماس گرفت تا به عناون خبرچین برایش کار کنم. مطمئنم که اتریشیهای زیادی آن بیرون هستند که برای سرویسهای مخفی خارجی کار میکنند. دولت اتریش نباید از این واقعیت که این جاسوس سیاسی لو رفت تعجب کند.»

«به جای متهم کردن روسها، اتریشیها باید به خودشان نگاه کنند و از خود بپرسند چطور 25 سال یک جاسوس در این رده در سیستم ما بوده است؟»